Wersja kontrastowa
A | A | A

Instytut Medyczny

INSTYTUT MEDYCZNY

   

 

INSTYTUT MEDYCZNY

 

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA

 

im. Jana Grodka w Sanoku

 

ul. Mickiewicza 21 budynek B

 

38-500 Sanok 

 

 

 

 

Kierunki kształcenia:

 

 

Pielęgniarstwo - studia pierwszego stopnia:

  • ·         stacjonarne

 

 

Pielęgniarstwo- studia drugiego stopnia

  • ·         stacjonarne
  • ·         niestacjonarne

 

 

Ratownictwo medyczne- studia pierwszego stopnia :

  • ·         stacjonarne
  • ·         niestacjonarne
  
 
O INSTYTUCIE
 

Instytut Pielęgniarstwa został utworzony 1 października 2003r. wraz z uruchomieniem kierunku pielęgniarstwo. Z dniem 1 października 2010r. został przekształcony w Instytut Medyczny z uwagi na uruchomienie nowego kierunku ratownictwo medyczne. W Instytutcie Medycznym funkcjonuje Zakład Pielęgniarstwa oraz Zakład Ratownictwa Medycznego. Aktualnie, studenci kształcą się na 2 kierunkach: pielęgniarstwo i ratownictwo medyczne. Celem Instytutu Medycznego jest stwarzanie warunków umożliwiających młodzieży rozwój ogólny i zawodowy oraz wspieranie absolwentów w dalszej edukacji.

Podstawą do otwarcia kierunku pielęgniarstwo była decyzja Ministra Edukacji i Sportu z dnia 2 kwietnia 2003r. o nadaniu uprawnienia do prowadzenia wyższych studiów zawodowych na kierunku pielęgniarstwo w PWSZ, wydana po pozytywnym zaopiniowaniu wniosku przez Państwową Komisję Akredytacyjną. Kierunek posiada akredytację Ministerstwa Zdrowia, a także został wpisany do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie.

Kierunek ratownictwo medyczne został uruchomiony od roku akademickiego 2010/2011 po uzyskaniu w dniu 29 grudnia 2009r. uprawnień do prowadzenia studiów pierwszego stopnia na tym kierunku, nadanego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Studia zawodowe na kierunku pielęgniarstwo (stacjonarne) oraz ratownictwo medyczne (stacjonarne, niestacjonarne) trwają trzy lata (6 seme­strów). Uczelnia prowadziła również studia niestacjo­narne, tzw. pomostowe dla pielęgniarek/pielęgniarzy posiadających świadectwo dojrzałości i będących absolwentami liceów medycznych oraz medycznych szkół zawodowych kształcących w za­wodzie pielęgniarki/pielęgniarza. Studiujące pielęgniarki/pielęgniarze mogły podnieść swoje kwalifikacje i uzyskać tytuł licencjata pielęgniarstwa. Czas trwania studiów wynosił od 2 do 3 semestrów w zależności od typu ukończonej średniej szkoły medycznej. Od roku akademickiego 2009/2010 studia pomostowe dla pielęgniarek, dofinansowywane były w ramach projektu „Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych” współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Studia licencjackie na kierunku pielęgniarstwo umożliwiają uzyskanie wyższego wy­kształcenia zawodowego, otwierają również możliwość dalszego kształcenia na dwuletnich studiach magisterskich. Program studiów jest zgodny z wymogami Unii Europejskiej, a uzyskany dyplom umożliwia pracę w zawodzie nie tylko w Polsce, ale i w krajach Wspólnoty. Przedmioty teoretyczne, realizowane są na terenie Uczelni w bardzo dobrze wyposażo­nych pracowniach: umiejętności pielęgniarskich, biochemii i mikrobiologii, anatomii i fizjo­logii.

Dnia 16 lutego 2007r. Dyrektor Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych w Warszawie zatwierdził do realizacji przez PWSZ im. Jana Grodka w Sanoku, program szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie „Pielęgniarstwa Onkologicznego”. Decyzja została wydana na okres 6 lat. Pracownicy Instytutu Medycznego opracowali ten program, ponieważ istnieje zapotrzebowanie na profesjonalnie przygotowaną kadrę pielęgniarską, która będzie się opiekować pacjentami z chorobami nowotworowymi. Szkolenia dla pielęgniarek były przeprowadzane w systemie dziennym i wieczorowym. Nauka trwała dwa lata. Pierwsza edycja szkolenia została zakończona w 2010r.

 

15 lipca 2016 roku  Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego po pozytywnej ocenie wniosku przez Polską Komisję Akredytacyjną, przyznał PWSZ im. J. Grodka w Sanoku uprawnienia do prowadzenia dwuletnich studiów magisterskich, na kierunku pielęgniarstwo.

 

Od roku akademickiego 2016/2017 w Instytucie Medycznym  rozpoczęto realizację projektu  pn. „Program rozwojowy na rzecz poprawy jakości kształcenia studentów na kierunku Pielęgniarstwo w PWSZ im. Jana Grodka w Sanoku”. Środki pozyskane z Projektu przeznaczane są dla studentów kierunku pielęgniarstwo na finansowanie dodatkowych stypendiów, praktyk obowiązkowych oraz ponadprogramowych, a także zajęć dodatkowych i kosztów dojazdu oraz zakwaterowania.

Projekt gwarantuje najlepszym absolwentom zatrudnienie przez Partnerów Projektu.

 

DYREKTORZY INSTYTUTU 

 

prof. dr hab. n. med. Kazimierz Pasternak (2003-2005)

dr n. med. Elżbieta Cipora (2005-2008)

dr n. med. Anna Bednarek (2008-2015)

dr n. o zdr. Krzysztof Jakubowski (2015 - 2017)

mgr Ewa Poźniak p.o. ( 2017- nadal)

 

DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA, KONFERENCJE

 

Od momentu powstania Instytutu, corocznie organizowane są onkologiczne konferencje naukowe. Pierwsza pod hasłem Jak żyć z chorobą nowotworową odbyła się w maju 2004 roku, II konferencja Jakość życia pacjentów z chorobą nowotworową miała miejsce w czerwcu 2005 roku. Były to konferencje o zasięgu krajowym.

W 2006 roku odbyła się III konferencja pod tytułem Niepełnosprawność w następstwie chorób nowotworowych. Definiowanie niepełnosprawności. Konferencja ta miała charakter międzynarodowy, a materiały pokonferencyjne, również w języku angielskim zostały wydrukowane w numerze IV/2006 i I/2007 Zdrowia publicznego.

W dniach 31.05.-01.06.2007r. odbyła się IV Międzynarodowa Onkologiczna Konferencja Naukowa pod hasłem Promocja zdrowia, profilaktyka i znaczenie czynników środowiskowych w chorobach nowotworowych. Problemy definiowania niepełno­sprawności. W trakcie Konferencji przeprowadzono 11 sesji naukowych. Za udział w konferencji przyznano 15 punktów eduka­cyjnych. W listopadzie 2007 roku w Suplemencie „Polisch Journal of Environmental Studies” Vol. 16, No 5A (2007) - (KBN 10 pkt, IF z 2003 roku 0, 352) ukazało się 130 referatów wygłoszonych podczas tejże Konferencji, w tym 26 referatów pracowników kierunku pielęgniarstwo. Ponadto w numerach 3 i 4 „Zdrowia Publicznego” (kwartalnik punktowany - 3 punkty KBN) ukazało się 15 prac, w tym 4 publikacje pracowników Instytutu.

W dniach 23-24.10.2009r. odbyła się V Międzynarodowa Onkologiczna Konferencja Naukowa pod tytułem „Środowiskowe uwarunkowania chorób nowotworowych. Opieka, leczenie i profilaktyka”. W 2010r. wydano 2 monografie pokonferencyjne z tejże konferencji (polsko- i angielskojęzyczną).

W dniach 27-28.05.2011r. odbyła się VI Międzynarodowa Onkologiczna Konferencja Naukowa pod hasłem "Epidemiologia i profilaktyka oraz postępy w diagnostyce i leczeniu nowotworów". Prezentowane prace zostały opublikowane w formie monografii angielskojęzycznej.

W dniach 29-30.05.2014r. odbyła się VII Międzynarodowa Onkologiczna Konferencja Naukowa pod hasłem ,,Profilaktyka, leczenie i opieka w chorobach nowotworowych"

W każdej z tych konferencji uczestniczyło ok. 200 osób, w tym pielęgniarki, lekarze, lekarze specjaliści w dziedzinie chirurgii, onkologii, ginekologii, pracownicy naukowo-dydaktyczni z ośrodków akademickich w Polsce (m.in. Kraków, Lublin, Wrocław, Gdańsk, Warszawa, Poznań), a także z zagranicy, tj. Norwegii, Białorusi i Słowacji. Uczestnicy otrzymali materiały edukacyjne zawierające m.in. certyfikaty uczestnictwa i streszczenia referatów.

Tematyka konferencji wynikała z aktualnych proble­mów zdro­wotnych współczesnego społeczeństwa. Celem konferencji było podniesienie poziomu wiedzy na temat chorób nowotworowych i niepełnosprawności oraz integra­cja środowiska medycznego. Konferencje organizowane były przy współpracy z Okręgową Izbą Pielęgniarek i Położ­nych w Krośnie, Szpitalem Specjalistycznym SPZOZ w Sanoku, Szpitalem Specjalistycznym Podkarpackiego Ośrodka Onkologicznego im. ks. Bronisława Markiewicza w Brzozowie, Kliniką Hematologii i Onkologii Dziecięcej Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Lublinie, Okrę­gową Izbą Lekarską w Krakowie, Katedrą i Zakładem Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Urzędem Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego, Białoruską Medyczną Akademią Kształcenia Podyplomowego w Grodnie.

 

W  Instytucie Medycznym organizowane są także konferencje z zakresu ratownictwa medycznego.

 

Cykl Konferencji ratownictwa medycznego:

I Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa "Ratownictwo medyczne Euroregionu Karpackiego" - listopad 2012

II Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa "Podmioty Ratownicze w Systemie Bezpieczeństwa Państwa" - wrzesień 2013

III Międzynarodowa Konferencja Naukowo Szkoleniowa "Współdziałanie fundamentem skutecznego ratownictwa" - październik 201

IV Międzynarodowa  Konferencja Naukowo Szkoleniowa "Bezpieczeństwo na co dzień. Podstawy - obszary - podmioty" - październik 2015 

 

Instytut Medyczny poza działalnością czysto dydaktyczną prowadzi ożywioną działalność naukową. Pracownicy naukowo-dydaktyczni instytutu publikują swoje prace w czasopismach medycznych oraz w Zeszytach Naukowych PWSZ. Studenci również włączają się do działalności naukowo - badawczej. Efektami tych prac są ich publikacje.

W 2010r. opublikowano dwie monografie (po konferencji z 2009 roku), których redaktorami są pracownicy Instytutu Medycznego: dr Elżbieta Cipora oraz dr Anna Bednarek:

Profilaktyka, epidemiologia i opieka w chorobach nowotworowych, red. Cipora E., Bednarek A., PWSZ im. J. Grodka w Sanoku, Sanok 2010 (3 KBN, ISBN 978-83-61802-20-4)

Selected aspects of malignant diseases, red. Cipora E., Bednarek A., PWSZ im. J. Grodka w Sanoku, Sanok 2010 (7 KBN, ISBN 978-83-61802-24-2).

W 2011r. opublikowano monografię anglojęzyczną:

Malignant diseases as a health problem of modern society, red. E. Cipora, I. D. Karwat. Wyd. PWSZ im. J. Grodka w Sanoku, Sanok 2011 (ISBN 978-83-61802-32-7).

 

WSPÓŁPRACA MIĘDZYUCZELNIANIA I MIĘDZYNARODOWA

 

Instytut Medyczny od początku powstania współpracuje z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie. Współpraca ta, polega na zatrudnianiu kadry naukowej zaliczonej do minimum kadrowego Instytutu, organizacji cyklicznych konferencji onkologicznych oraz na wymianie doświadczeń dotyczących procesu kształcenia.

W 2008r. nawiązano współpracę z Uniwersytetem P.J. Safarika w Koszycach (Słowacja), a w październiku 2009r. również z dwoma uczelniami zagranicznymi, podpisując umowy z Wyższą Szkołą w Bodø (Norwegia) oraz z Państwowym Medycznym Koledżem w Grodnie (Białoruś). Umowy te dotyczą organizacji wspólnych przedsięwzięć o charakterze naukowo – dydaktycznym, w tym konferencji i publikacji.

 

DZIAŁALNOŚĆ STUDENCKA

 

Studenci Instytutu Medycznego swoje zainteresowania zawodowe realizują w kołach naukowych i kołach zainteresowań.

 

Koło Wolontariatu: systematyczne spotkania członków koła od­bywają się na terenie Instytutu co dwa tygodnie. W czasie tych spotkań, studenci omawiają na bieżąco trudne problemy, z któ­rymi spotykają się w czasie pracy w środowisku, a także dzielą się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniem. Wolontariusze obej­mują stałą opieką osoby wymagające pomocy na terenie Sanoka. Biorą udział w akcjach i programach o zasięgu lokalnym i ogólnopolskicm. Opiekunem koła jest mgr Teresa Maliwiecka.

 

Koło Naukowe Pielęgniarek: zebrania członków koła odbywają się regularnie co 2 tygodnie. Głównym celem działalności koła jest przygotowywanie studentów do podjęcia aktywności naukowo-badawczej. Studenci przygotowują referaty w formie prezentacji multimedialnych, na których przedstawiają opracowania wyników przeprowadzonych badań. Studenci uczestniczą w organizowanych poza Instytutem spotkaniach naukowych, dyskusjach, seminariach i konferencjach. Opiekunem koła jest dr Ewa Smoleń.

 

Koło Naukowe Ratowników Medycznych: systematyczne spotkania członków koła odbywają się co dwa tygodnie. Głównym celem działalności koła jest rozwijanie naukowych zainteresowań studentów, doskonalenie profesjonalnego działania ratowniczego, edukacja i wykształcanie wśród społeczeństwa, postawy gotowości do udzielania pierwszej pomocy. Opiekunem koła jest mgr Hubert Marek.

 

Koło Języka Migowego: Celem działalności koła jest: propagowanie wiedzy i  rozwijanie umiejętności dotyczących komunikacji z osobami głuchymi oraz zmniejszenie barier komunikacyjnych. Opiekunem koła jest mgr Monika Kijowska.

 

Istotne znaczenie mają również uroczystości zawodowe organizowane przez studentów. Są to: Symbolika Zawodu Pielęgniarskiego i Dzień Ratownictwa Medycznego. Symbolika Zawodu Pielęgniarskiego jest to ważne wydarzenie w przygotowaniu do zawodu studentów kierunku pielęgniarstwo, będące przejawem integracji z grupą zawodową pielęgniarek, jak również momentem w którym studenci II roku składają ślubowanie i otrzymują symbol zawodu – czepek pielęgniarski. Dzień Ratownictwa Medycznego przypada na dzień 13 października każdego roku i będzie organizowany przez przyszłych ratowników medycznych.

 

AKREDYTACJE – kierunek pielęgniarstwo

Wizyty zespołów oceniających:

  1. 12-13.01.2004 (2003/2004) KRASzM - pozytywna 3 lata (Decyzja Ministra Zdrowia Nr 5/2004 z dnia 14.05.2004)
  2. 02.04.2007 (2006/2007) KRASzM - pozytywna 5 lat (Decyzja Ministra Zdrowia Nr 7/II/2007 z dnia 17.05.2007)
  3. 21-22.11.2008 (2008/2009) PKA - pozytywna 5 lat (Uchwała Prezydium PKA Nr 121/2009 z dnia 5.03.2009)
  4. 22.04.2010 (2009/2010) - monitoring KRASzM – pozytywnie (protokół z wizytacji zespołu KRASzM z dnia 22.04.2010)
  5. 18.06.2012 (2011/2012) - KRASzPiP pozytywna 4 lata (Decyzja Ministra Zdrowia nr 17/III/2012 z dnia 18.06.2012)
  6. 22-23.05.2015 (2014/2015) - PKA - pozytywna 6 lat (Uchwała Prezydium PKA nr 747/2015 z dnia 17.09.2015)
  7. 06.04.2016 (2015/2016) - KRASZPiP pozytywna 4 lata ( Decyzja Ministra Zdrowia nr 65/IV/2016 z dnia 31.05.2016)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 

 
 
 
 
Ideo Realizacja:

CMS Edito Powered by:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku
ul. Mickiewicza 21 | 38- 500 Sanok