Tematem prowadzącym obozu był rak jodły (rdza jodły i goździkowatych). Powodowany jest on przez grzyb Melampsorella caryophyllacearum. Do rozwoju potrzebuje on dwóch gospodarzy – jodły pospolitej (Albies alba) i roślin z rodziny goździkowatych, np: gwiazdnica pospolita, rogownica pospolita, firletka poszarpana, bniec czerwony. Zarażone młode pędy jodły jesienią grubieją, przybierając z czasem postać guzów, z których następnej wiosny wyrastają pionowo młode pędy z krótkimi, jasnozielonymi igłami, ułożonymi promieniście a nie poziomo jak na zdrowych pędach. Wraz ze wzrostem drzewa, pędy te rozrastają się, tworząc tzw. „czarcie miotły”. Zarażenie rdzą jodły może dotknąć nawet wnętrza drzewa, wtedy drzewo podatne jest na złamania pod wpływem silnych wiatrów, opadów śniegu. Rak jodły i goździkowatych uważany jest za wadę techniczną drewna, obniżając jego jakość. Na terenach dwóch leśnictw: Polana i Lipie szacowane było występowanie tej groźnej choroby upraw i młodników.

 

Nasze obserwacje wykazały, że na terenach odnowień sztucznych (rzędowych),  na placówkach od 8 do 13 sztuk sadzonych w okręgu oraz w miejscach odnowień naturalnych choroba ta występuje z różnym nasileniem. W stopniu największym, porażenie występowało w odnowieniach rzędowych, w następnej kolejności na placówkach (talerzach), a w najmniejszym stopniu w miejscach rozsianych naturalnie nasion. Objawy choroby widoczne były już w odnowieniach 6 -7 letnich - na trzecim okółku. Niektóre sadzonki zaatakowane były już na pniu, co oznaczało przyszłą jej eliminację z uprawy. Wszędzie obserwowaliśmy występowanie różnych gatunków roślin z rodziny goździkowatych. Szczególnie pospolite były rogownica i różne gatunki gwiazdnic. Wiele drzew w II i III klasie wieku (40 – 60 letnich) było porażonych, co widoczne było z daleka – czarcie miotły obsypane żółtymi ecjosporami (zarodnikami). Profilaktyka polega na częstym obkaszaniu sadzonek i wycinaniu zarażonych gałęzi i pędów jodeł.

 

Pod kierunkiem dr inż. Alfreda Króla, nasza mała kilkuosobowa grupa studentów miała możliwość zrozumienia procesu występowania rdzy jodły i goździkowatych. Po zajęciach w terenie wracaliśmy na nocleg do leśniczówki w Lipiu. Czas umilaliśmy sobie  przy ognisku, w świetle gwiazd, z odgłosami szumiącego w pobliżu lasu.

 

Tekst i zdjęcia: Monika Kuzio © FOTOsynteza 2017